Bij een avond in de zetel hoort vaak een zak chips. Paprika, zout of misschien wel pickles? Je hebt vast een favoriet. Maar hoe maken ze chips eigenlijk?

De ‘chips-aardappel’ mag niet langer dan 24 uren liggen, anders komen er zwarte vlekken op de chips. Elke dag brengen vrachtwagens de aardappelen rechtstreeks van het land naar de chipsfabriek. Als de kwaliteit goed genoeg is, wordt er chips van gemaakt.

planten en oogsten 

De boer plant de aardappels in maart/april/mei, afhankelijk van het weer en het ras. Het gewas bloeit in juni. De bloemen zijn wit, roze of paars. In augustus/september beginnen de planten te verouderen en af te sterven. De planten worden afgesneden en de restanten worden doodgespoten. Nadat het gewas is doodgespoten of afgebrand duurt het nog een aantal weken voordat er kan worden geoogst. In die tijd harden de aardappels onder de grond af en vergaan de ‘moederknollen’, de oorspronkelijk gepote aardappel, zodat deze niet de oogstmachine vervuilen of in het geoogste product komen. Na de oogst worden de aardappelen meestal opgeslagen in de schuren van de boeren zelf.

De aardappel is een natuurproduct dat, naarmate hij ouder wordt, wijzigt van zetmeelstructuur en suikergehalte. Dit betekent dat gedurende het jaar de smaak en kleur van de chips kunnen variëren. 

Wassen, sorteren en schillen

Chips wordt gemaakt van aardappelen. Maar dan wel van aardappelen die niet langer liggen dan 24 uur, want anders komen er zwarte vlekjes op de chips. Eerst worden de aardappelen schoongeborsteld en gaan ze naar de schilmachine. In deze schiltrommel vallen ze net zo lang tegen de schaafrollers aan tot de schil eraf is. De machine schilt wel 6000 kilo aardappelen per uur!
Nu worden de aardappelen op grootte gesorteerd. De kleintjes vallen meteen naar beneden en worden gespoeld. De grotere worden eerst nog doorgesneden. Maar dan moeten zij er toch ook aan geloven. De aardappelen worden in schijfjes gesneden. De machine heeft verstelbare messen, waardoor je de schijfjes dunner of dikker kan maken. Maar ook de vorm kan je regelen, bijvoorbeeld voor ribbelchips. De centrifuge slingert de aardappelen tegen de scherpe messen aan. Voor gewone chips moeten de schijfjes 1½ mm dik zijn. Van een gemiddelde aardappel maak je wel 36 chipjes!

Na een grondig wasbeurt worden de aardappelen gesorteerd op grootte. Daarna worden ze machinaal geschild in een grote trommel met een fijne rasp.

Snijden en opnieuw wassen + Bakken en sorteren

Nu moeten de schijfjes worden gewassen. Een minuut lang draaien ze rond in een enorme trommel met koud water. Daarna worden ze gedroogd door er lucht overheen te blazen, net als in een wasstraat voor de auto. Het bakken van de schijfjes gebeurt in canola-olie op een temperatuur van 190 graden. Na drie minuten bakken zijn de schijfjes chips geworden. Ze gaan dan op een transportband en de overtollige olie druipt eraf. Nu krijgen ze nog zout over zich heen.

Ze gaan naar de sorteermachine. Een camera houdt in de gaten of er chips tussen zit met vlekjes. Als er een gevonden is, wordt hij van de band geblazen. Op een andere plek in de fabriek worden kaasflips gemaakt. Daarvoor wordt maïsmeel vermengd met water, en door ronde gaatjes geperst. Een mes knipt het deeg in kleine stukjes. Door de hitte in de machine zetten die stukjes uit, en krijgen zo hun opgeblazen, kromme vorm. Dan krijgen ze nog een douche, van olie met poederkaas en kleurstof.

Paprika of zout?

In een draaitrommel wordt alles goed gemixt. Even terug naar de chips. Er wordt een smaakje bijgedaan in de vorm van een poeder, bijvoorbeeld 'cheese onion' of 'paprika'. In deze machine wordt de chips gewogen en in porties verdeeld. Ze vallen in zakken, en die worden afgesloten door de rand te verhitten. Om een rauwe aardappel om te toveren tot chips kost 15 minuten. Het opeten van chips gaat stukken sneller!

Inpakken en wegwezen

Vervolgens verdeelt een machine de krokante schijfjes in zakjes van bijvoorbeeld 35, 100 of 200 gram. Dankzij zuurstofvrije lucht blijft de chips langer vers en knapperig. Bovendien zorgt het luchtkussen ervoor dat de chips minder snel breekt. Uiteindelijk gaan de zakken chips naar distributiecentra, die de zakken verdelen over alle supermarkten.

Wist je dat...

  • het zout vroeger niet tijdens de productie werd toegevoegd, maar in een apart zakje bij de chips zat?
  • 1 kilo chips uit 3 à 4 aardappelen bestaat?
  • er in de enorme ovens van een chipsfabriek maar liefst 2.000 kilo chips kan worden gebakken?